„Nessun dorma”. Wystawa Pavlo Makova

Artysta często powraca do prac tworzonych przed laty, a następnie modyfikuje je lub uzupełnia, dzięki czemu obraz nabiera nowych znaczeń i stanowi zapis procesu zmian – społecznych, polityczno-gospodarczych, które doprowadziły do globalnego wyczerpania demokratycznego świata.

Na początku swojej drogi twórczej, w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku (po rozpadzie Związku Radzieckiego) Makov interesował się kwestią kształtującej się niepodległości swojego kraju i krystalizującej się tożsamości kulturowej. Na początku XXI wieku zdał sobie sprawę, że obrazy, które tworzy, mają szerszy, globalny kontekst.

„W latach 90. moja praca była ściśle związana z ideą „Miejsca” i w tamtym czasie koncentrowała się na kwestiach lokalnych, choć później moje podejście uległo zmianie, przecież ostatecznie wszyscy żyjemy w jednym „Miejscu”, które staje się coraz mniejsze. A wszystkie problemy i tragedie w lokalnym środowisku są zależne od tego, co dzieje się w naszym globalnym „Miejscu”, i nie ma sposobu, byśmy mogli się od tego oddzielić.” – mówi artysta.

Pavlo Makov jest grafikiem „warsztatowym”. Wykorzystującym tradycyjną technikę wklęsłodruku na papierze. Łączy ją z rysunkiem; wykorzystuje też kolor, używając do tego kredek i ołówka. W swoich pracach tworzy charakterystyczny motyw planu miasta przypominający mapy urbanistyczne albo rzuty ogrodów francuskich.

„Struktura urbanistyczna jest dla Makova punktem odniesienia. W niej wszystko się wydarza. Jest to przestrzeń zorganizowana i zazwyczaj uporządkowana, zawiera uszeregowane skupiska domów lub kamienic, czasem zwielokrotnione. Są to niewielkie elementy stanowiące cząstki większych modułów, z których buduje kompozycje.

Niektóre z jego prac są bogato zagęszczone, wypełnione obiektami, jak: budynki i części infrastruktury, drogi, maszyny, rośliny i elementy pejzażu. Artysta lubi wykorzystywać całą powierzchnię obrazu, różnicując skalę użytych obiektów, trochę jak w wizji dystopijnego świata Boscha, próbując zawrzeć wszystko co nadaje emocjonalny i symboliczny wymiar jego wizji rzeczywistości” – mówi kurator wystawy, Mateusz Dąbrowski.

„Jestem uzależniony od przetwarzania obrazów, ciągle coś dodaję, trudno jest mi przestać, obsesyjne zagęszczam, tworząc w efekcie kompozycje horror vacui. Tworzę i pracuję na bieżąco z tym, co się dzieje teraz” – mówi Pavlo Makov.

Ekspozycja została podzielona na dwie przestrzenie. W pierwszej prezentowany jest projekt „ДО ПО” (co po ukraińsku oznacza „przed” i „po”), który składa się z trzech elementów: zeszytu, eksponowanego w stojącej gablocie; wielkoformatowej, leżącej grafiki oraz rozkładówek książki wyświetlanych z projektora. W drugim pomieszczeniu prezentowane są prace łączone, których głównym trzonem są „rysunko-grafiki” z serii „Abracadabra”.

Projekt odnosi się do poszukiwania alternatywnej drogi w kontekście niezmiennego „tu i teraz”. Artysta posługuje się alegorię miasta opartą na refleksji nad czasem i doświadczeniami. Przygląda się procesowi zmian zachodzących w urbanistycznej przestrzeni oraz zmian w znaczeniu globalnym, które człowiek – jednostka może jedynie obserwować i na które ma ograniczony wpływ”. Dla artysty kluczowy jest stan i przeświadczenie, że „tu i teraz” jest de facto niezmienne, a decyzje i wyzwania obranej przez nas drogi determinują wszystko, co wydarzy się w najbliższej przyszłości.

„(…) Tytuł projektu „ДО ПО” zawiera ukrytą wskazówkę – „nie ma już przeszłości ani przyszłości, nasze wysiłki cywilizacyjne w rezultacie wprowadzają nas w niejasną, a nawet wrogą wieczność – TERAZ” – wyjaśnia artysta Pavlo Makov w rozmowie z Mateuszem Dąbrowskim.

„Pomimo to, że Artysta i ja zgodziliśmy się, że nie chcemy robić wystawy o wojnie na Ukrainie, a przynajmniej unikać wyraźnego kontekstu wojennego, nie sposób zignorować treści, które są zawarte i rezonują w graficznych obrazach artysty tworzącego dziś, w środku trwającego konfliktu. Co więcej, uważam, że to właśnie dziś, w czasie wojny sprowokowanej agresją Rosji na Ukrainę, prace Makova nabierają zwielokrotnionej siły oddziaływania, przywołując też wspomniany temat zależności oraz problem globalnego wyczerpania” – podkreśla kurator wystawy.

W drugiej przestrzeni ekspozycyjnej jest prezentowana seria prac z cyklu „Abracadabra”, m.in.: kolorowe obrazy graficzne, w których artysta łączy elementy klasycznej techniki akwaforty (intaglio), dodając kolor za pomocą kredek i ołówka. Wielkoformatowe prace zostały zestawione z purystycznymi grafikami. Zabieg ten miał na celu stworzenie istotnego kontrastu – relacji między cywilizacją a naturą. W tym cyklu Pavlo Makov koncentruje się na brutalistycznej sile żywiołu.

Urodził się w 1958 roku w Leningradzie (obecnie Petersburg). Studiował w Krymskiej Szkole Artystycznej na wydziale malarstwa (1974-1979); ukończył Charkowską Akademię Sztuki i Projektowania (studia w latach 1979-2004). Instalacja Pavlo Makova „Fontanna wyczerpania” reprezentowała Ukrainę na Biennale w Wenecji w 2022 roku. Artysta mieszka i pracuje w Charkowie.

Urodził się w 1980 roku w Warszawie. Studiował na Wydziale Grafiki ASP w Warszawie (dyplom w pracowni grafiki warsztatowej prof. Rafała Strenta i aneks z malarstwa w pracowni prof. Adama Styki). Zajmuje się malarstwem, grafiką artystyczną, formą przestrzenną, instalacją. Współpracował z prof. Andrzejem Węcławski współtworząc charakter pracowni grafiki artystycznej (Pracowni nr 6). Prowadzi Pracownię Sitodruku i Technik Cyfrowych dla I i II roku studentów stacjonarnych. Jest opiekunem inicjatywy studenckiej KISSPRINT – Stowarzyszenia Twórców Grafiki Artystycznej.